Faset Eklem Radyofrekans Termokoagülasyon (RFT) Tedavisi, omurgadaki faset eklemlerden kaynaklanan kronik ağrıyı hafifletmek veya tamamen ortadan kaldırmak için kullanılan minimal invaziv bir prosedürdür. Bu yöntemde, radyofrekans enerjisi kullanılarak sinirlerin ağrı iletim yeteneği bloke edilir. Faset eklem RFT, özellikle ilaç tedavisi, fizik tedavi veya enjeksiyon gibi yöntemlerden fayda görmeyen hastalarda etkili bir tedavi seçeneğidir.

Faset Eklem ve Ağrı

• Faset Eklemler: Omurganın arka kısmında yer alan ve omurların birbirine bağlanmasını sağlayan küçük eklemlerdir. Bu eklemler, hareketlilik ve stabilite sağlarken, hasar gördüklerinde kronik sırt, boyun veya bel ağrısına neden olabilir.
• Faset Eklem Ağrısı: Artrit, travma, duruş bozukluğu veya omurga aşınması gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Ağrı genellikle hareketle artar ve bel, boyun ya da sırt bölgesinde hissedilir.

Radyofrekans Termokoagülasyon (RFT) Nedir?

RFT, faset eklemi innerve eden medial dal sinirleri adı verilen sinirlerin, radyofrekans enerjisiyle ısıtılarak ağrı iletim yeteneğinin durdurulması işlemidir. Bu yöntem, sinirlerin duyusal işlevini hedef alır ve omurga hareketini engellemeden ağrıyı ortadan kaldırır.

Hangi Durumlarda Kullanılır?

1. Kronik Faset Eklem Ağrısı:
   • Bel (lumbar), boyun (servikal) veya sırt (torasik) bölgesinde faset eklem kaynaklı ağrılar.
2. Faset Artropatisi:
   • Artrit nedeniyle faset eklemlerde oluşan kronik iltihaplanma ve ağrı.
3. Omurga Kayması (Spondilolistezis):
   • Omurların yer değiştirmesi sonucu faset eklemlerde ağrı oluşması.
4. Diğer Omurga Problemleri:
   • Travma, dejenerasyon veya aşırı yüklenme nedeniyle gelişen ağrılar.

RFT Prosedürü Nasıl Yapılır?

1. Hazırlık:

• Hasta, işlem öncesinde detaylı bir değerlendirmeden geçirilir. MR veya BT gibi görüntüleme yöntemleriyle ağrının kaynağı doğrulanır.
• İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır ve gerektiğinde hafif sedasyon uygulanabilir.

2. Hasta Pozisyonu:

• Hasta yüzüstü yatırılır ve omurga bölgesi sterilize edilir.

3. Görüntüleme Yardımıyla Hedefleme:

• Floroskopi (röntgen rehberliği) veya ultrason kullanılarak medial dal sinirleri hedeflenir.

4. İğne Yerleştirme:

• İnce bir iğne, hedef sinirin yakınına yerleştirilir.
• Sinirin doğru şekilde hedeflenip hedeflenmediğini anlamak için düşük seviyeli elektrik stimülasyonu uygulanabilir (hasta, hafif bir titreme veya his algılar).

5. Radyofrekans Enerjisi Uygulaması:

• İğne ucundan radyofrekans enerjisi verilerek sinir ısıtılır (genellikle 80°C’ye kadar).
• Bu işlem, sinirin ağrı iletimini durdurur ve 1-2 dakika sürebilir.

6. Tamamlama:

• İşlem genellikle 30-60 dakika içinde tamamlanır. İğne çıkarıldıktan sonra bölge steril bir şekilde kapatılır.

Avantajları

• Uzun Süreli Ağrı Kontrolü: Doğru uygulandığında, RFT’nin etkisi 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir.
• Minimal İnvaziv: Cerrahi müdahaleye gerek kalmadan uygulanır.
• Hedefe Yönelik Tedavi: Ağrının kaynağı olan sinirler direkt olarak etkilenir.
• Hızlı İyileşme: Hastalar genellikle aynı gün evlerine dönebilir ve birkaç gün içinde normal aktivitelerine başlayabilir.
• Fiziksel Hareketliliği Korur: Sinirlerin sadece duyusal kısmı etkilenir, bu nedenle omurganın hareket kabiliyeti korunur.

Kimler İçin Uygundur?

• Fizik tedavi, ilaç tedavisi veya enjeksiyonlardan fayda görmeyen hastalar.
• Kronik faset eklem ağrısı nedeniyle günlük yaşamı etkilenen bireyler.
• Cerrahi müdahale istemeyen veya cerrahiye uygun olmayan hastalar.

Riskler ve Yan Etkiler

RFT genellikle güvenli bir prosedürdür, ancak nadiren şu yan etkiler görülebilir:

1. Geçici Ağrı: İşlem sonrası birkaç gün boyunca giriş noktasında ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir.
2. Enfeksiyon: İğne giriş yerinde enfeksiyon oluşabilir.
3. Kanama: Kan sulandırıcı kullanan hastalarda küçük çaplı kanama riski artabilir.
4. Sinir Hasarı: Nadir durumlarda, yakındaki sinir dokuları etkilenebilir.
5. Uyuşma veya Karıncalanma: İşlem yapılan bölgede geçici his kaybı oluşabilir.

Prosedür Sonrası Bakım

• Dinlenme: İlk gün ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Ağrı Yönetimi: Hafif ağrı için doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Normal Hayata Dönüş: Çoğu hasta birkaç gün içinde günlük aktivitelerine dönebilir.
• Fizik Tedavi: İşlem sonrası, omurga kaslarını güçlendirmek için fizik tedavi önerilebilir.

Başarı Oranı

• Faset eklem RFT, doğru hasta seçimi yapıldığında %70-90 oranında başarılı sonuçlar verebilir.
• Etki süresi bireyden bireye değişmekle birlikte genellikle uzun vadelidir (6 ay ile 2 yıl arasında).
• Sinirlerin yeniden büyümesi durumunda işlem gerektiğinde tekrarlanabilir.

Sonuç

Faset Eklem Radyofrekans Termokoagülasyonu (RFT), kronik faset eklem ağrısını etkili ve uzun süreli olarak hafifletmek için güvenli ve minimal invaziv bir seçenektir. Cerrahiye gerek kalmadan ağrı kontrolü sağlanması ve hızlı iyileşme süreci sayesinde, hastaların yaşam kalitesini artıran bir tedavi yöntemidir. Ancak, bu tedavi yönteminin uygun olup olmadığı bir uzman tarafından detaylı bir değerlendirme ile belirlenmelidir.